Groepsovereenkomst

Sterke punten

Een geweldige oefening om aan het begin van de sessie een vlakke hiërarchie te creëren tussen alle deelnemers. Geen enkele mening is belangrijker dan de andere. Het biedt ook structuur voor de workshop

Zwakke punten

Er kunnen punten zijn waar bepaalde deelnemers het niet mee eens zijn, en dit kan een obstakel vormen dat overwonnen moet worden.

Doel

Samen een veilige en respectvolle ruimte creëren waar iedereen productief kan samenwerken.

Doelstellingen

  • Alle deelnemers betrekken
  • Een agenda opstellen
  • Afwijkende meningen oplossen
  • Een productieve ruimte creëren
  • Regels opstellen
  • Het vermogen om compromissen te sluiten

Materialen

  • Flip-over
  • Pen

Procedure

Begin de workshop met het onderhandelen over de groepsovereenkomst. De sleutel tot deze oefening zit in de naam: het werkt alleen als iedereen het als groep eens is over de voorgestelde punten.

Het idee is om de toon te zetten voor hoe mensen zich zullen gedragen.

Mogelijke voorstellen kunnen zijn:

“Respecteer ieders mening”; “geef iedereen een gelijke kans om te spreken” (dit kan specifieker – “niet onderbreken” bijvoorbeeld); “vertrouwelijkheid”; “mobiele telefoons uit, of op stille modus”.

Er kunnen problemen ontstaan als sommige deelnemers het niet eens zijn over een bepaald punt. Dan moet iedereen samen overleggen en onderhandelen over een oplossing.

Probleemboomanalyse

Sterke punten

Geschikt voor kleine en grote groepen en voor alle deelnemers. Visuele aard van de oefening maakt het gemakkelijk om complexe kwesties te begrijpen.

Zwakke punten

Als deelnemers geen directe ervaring hebben met de betreffende kwestie, kunnen ze moeite hebben met het vinden van ideeën.

Doel

Het vaststellen van zowel de oorzaken en gevolgen van een relevant probleem als hun eerdere en latere manifestaties.

Doelstellingen

  • Verbeteren van brainstormvaardigheden
  • Analytisch vermogen opbouwen
  • Complexe problemen oplossen

Materialen

  • Whiteboard
  • Flipchart
  • Pen

Procedure

Als je een groot aantal mensen hebt, verdeel ze dan in kleinere groepen.

Bepaal een relevant onderwerp. Teken een grote boom met een brede stam en takken/wortels die zich splitsen naarmate ze verder naar buiten reiken. Schrijf het kernthema op de stam.

Verzamel ideeën van de deelnemers en schrijf of teken de verschillende oorzaken en gevolgen op respectievelijk de wortels en de takken. Hier kun je de dikkere gebieden gebruiken voor meer algemene ideeën, voordat ze specifieker worden naarmate ze zich vertakken.

Dit geeft een overzicht van zowel primaire als secundaire factoren.

Casestudies

Sterke punten

Handig om in korte tijd verschillende onderwerpen te behandelen. Perfect voor grotere groepen. Vereist een aantal verschillende vaardigheden.

Zwakke punten

Deelnemers kunnen moeite hebben om zich aan de tijdslimieten te houden.

Doel

Het begrip van belangrijke kwesties bevorderen door middel van een opname- en hertellingsmethode.

Doelstellingen

  • Tekstbegrip
  • Beknopte schrijfvaardigheid opbouwen
  • Zelfvertrouwen stimuleren
  • DNieuwe inzichten ontwikkelen

Materialen

  • Gedrukte casestudies
  • Pen
  • Papier

Procedure

Verdeel de deelnemers in kleinere groepen.

Deel de verschillende casestudies uit aan elke groep en geef indien nodig meer details. Geef de groepjes een bepaalde tijd om hun casus te lezen en te bespreken. Laat ze daarna een samenvatting schrijven die ze aan de rest van de groep presenteren.

Zodra het lezen klaar is, stel je het onderwerp open voor feedback van de rest van de deelnemers. Dit zal leiden tot de vorming van nieuwe ideeën.

Houd er rekening mee dat de deelnemers begeleiding nodig kunnen hebben bij het lezen van de tekst. Bereid van tevoren vragen voor om hen te helpen.

Zes denkhoeden

Sterke punten

De activiteit moedigt deelnemers aan om een breed scala aan ideeën te ontwikkelen door hen te vragen nieuwe perspectieven in te nemen. Goed voor grote groepen.

Zwakke punten

Deelnemers kunnen aanvankelijk moeite hebben om met ideeën te komen die niet hun eigen mening weerspiegelen.

Doel

Een kwestie vanuit alle mogelijke invalshoeken bekijken, gaande van de meest negatieve tot de meest positieve uitkomst.

Doelstellingen

  • Verschillende standpunten begrijpen
  • Interactie aanmoedigen
  • Rollenspelvaardigheden ontwikkelen
  • Een kwestie grondig overwegen

Materialen

  • 6 verschillend gekleurde hoeden/pennen

Procedure

Verdeel de deelnemers in groepen van zes en geef elk lid een verschillend gekleurde hoed (als je geen hoeden hebt, zijn pennen ook prima). Elke ‘hoed’ staat voor een andere manier om naar iets te kijken. Individuen binnen de groep kunnen een van de hoeden dragen terwijl de groep een onderwerp bespreekt.

Hieronder staat een mogelijke volgorde voor een creatief probleemoplossingsproces. De rollen die de ‘hoeden’ vervullen, geven je de kans om elke optie grondig te onderzoeken en de beste te prioriteren of te kiezen.

  • Groene hoed: Deze mensen denken creatief op een niet-kritische, vrijdenkende manier.
  • Rode hoed: Deze zorgen voor de emotionele input van de discussie, waarbij ze zichzelf toestaan om intuïtief te zijn en hun buikgevoel te volgen. Ze zijn gevoelig voor de emotionele reacties van anderen.
  • Zwarte hoed: Zwarte hoeden leven onder een zwarte wolk! Ze moeten pessimistisch denken. Zoeken naar de fouten in het plan, de obstakels vinden!
  • Gele hoed: Gele hoeden koesteren zich in het zonlicht – zij moeten positief denken op zoek naar de waarde in elke mogelijkheid. Welke voordelen levert het op?
  • Blauwe hoed: De blauwe hoed wordt gedragen door de facilitator(s). Zij concentreren zich op het proces, roepen de andere hoeden op om mee te denken wanneer dat nodig is en zorgen ervoor dat elke optie vanuit alle perspectieven wordt bekeken. Ze zijn neutraal en helpen de groep om haar taak te volbrengen zonder te proberen de beslissing vorm te geven.

Hoofd, hart, voeten

Sterke punten

Moedigt deelnemers aan om op een creatieve manier na te denken over de workshop. Een goede manier om de sessie af te sluiten.

Zwakke punten

Doel

De workshop zo afronden dat de deelnemers iets hebben om mee weg te gaan.

Doelstellingen

  • Bouwen aan reflectieve vaardigheden
  • Creativiteit aanmoedigen
  • Een ‘meeneemles’ geven

Materialen

  • Gedrukte casestudies
  • Pen
  • Papier

Procedure

Hang een flipovertekening van een persoon op een muur of in het midden van de vloer met hoofd, hart en voeten expliciet aangegeven.

Deel drie plakbriefjes uit aan elke deelnemer.

Vraag de deelnemers om drie dingen te noemen (één per sticky note) die ze tijdens de workshop/sessie hebben geleerd: een nieuw idee, een gevoel en een idee voor actie of een vaardigheid (iets wat ze buiten de workshop/sessie kunnen gebruiken). (Vraag om bijdragen in woorden, koppen of tekeningen).

Vraag de deelnemers om hun sticky note op de grotere flip-over te plakken.

Rollenspel

Sterke punten

Groepsleden krijgen nieuwe indrukken over het denken en voelen van anderen. Tegelijkertijd reflecteren deelnemers hun eigen denken.

Zwakke punten

Het gesprek kan zich op een bepaald moment concentreren op dezelfde argumenten. De begeleiders moeten toezicht houden en de andere groepsleden aanmoedigen om te roteren.

Doel

Mensen in staat stellen om beide kanten van een conflict te begrijpen. Eventueel een definitie van aanvaardbaar gedrag ontwikkelen (bv. conflicten over macht, seksisme, leeftijd enz.).

Doelstellingen

  • Deelnemers inzicht geven in conflicterende partijen
  • Mensen die zich in één positie hebben verschanst, helpen om flexibeler te denken.
  • Nuttig voor het onderzoeken van een kritisch incident dat zich herhaaldelijk voordoet of waarvan verwacht wordt dat het zich zal voordoen
  • Deelnemers nieuwe argumenten geven voor toekomstige discussies

Materialen

  • Stoelen
  • Pen en papier om verschillende posities boven stoelen te schrijven

Procedure

Zet een situatie op met twee partijen.

Laat iedereen op een belangrijk moment in het rollenspel bevriezen.

Vraag mensen om de tegenovergestelde rol aan te nemen en het gesprek voort te zetten waar het gebleven was.

Het kan zijn dat de begeleider mensen moet helpen herinneren wat de laatste regels van de dialoog waren. Het kan helpen als de begeleider mensen fysiek naar hun nieuwe positie brengt en zegt: “Jij bent nu X en jij bent nu Y”.

Geef mensen even de tijd om mentaal over te schakelen naar hun nieuwe identiteit en ga verder met het rollenspel.

Volg het rollenspel met een evaluatie